موضع حزب اعتدال و توسعه تغییر کرده است

عبدالله ناصری جزئیاتی را از پیشنهادات اصلاح طلبان به علی لاریجانی برای گفت و گو و مذاکره در مورد هیأت رئیسه مجلس آتی بیان کرد.

به گزارش آستان، وی در گفت و گو با آرمان همچنین روایت خود از دیدار عارف و حسن روحانی را بازگو کرد:

انتخاب رئیس مجلس به مهم‌ترین مساله سیاسی کشور تبدیل شده است. به نظر شما در شرایط کنونی از بین آقای عارف و آقای لاریجانی کدام یک بیشتر می‌توانند مطالبات مردم در انتخابات هفتم اسفند را محقق کنند؟

استراتژی اصلی جریان اصلاحات در انتخابات هفتم اسفند ادامه رویکرد اعتدالی بود که از انتخابات ریاست‌جمهوری سال۹۲ آغاز شده بود. در شرایط کنونی اصلاح‌طلبان به دنبال این هستند که ائتلاف خود با دولت آقای روحانی را حفظ کنند. با این وجود ائتلاف اصلاح‌طلبان با اصولگرایان معتدل در هفتم اسفند به معنای این مساله نیست که جریان اصلاحات قصد دارد در آینده نیز برای پیشبرد برنامه‌های خود از اصولگرایان معتدل حمایت کند. در نتیجه موضوع ریاست آقای عارف و آقای لاریجانی نیز باید در چنین فضایی تجزیه و تحلیل شود. آقای لاریجانی در انتخابات هفتم اسفند در لیست امید قرار داشت و به عنوان نفر دوم از حوزه انتخابیه قم وارد مجلس شد. بنده معتقدم اگر ایشان در لیست امید قرار نداشت یا مانند آقای حدادعادل از ورود به مجلس باز می‌ماند یا اینکه با تفاوت معناداری به عنوان نفر سوم انتخاب می‌شد. آقای امیر آبادی که به عنوان نفر اول قم انتخاب شد از دو جنبه از آقای لاریجانی بهتر عمل کرد. نخست اینکه برای حضور در بین مردم و تبلیغات مستقیم وقت زیادی صرف کرد و دوم اینکه تغییرات جغرافیای رای قم را به خوبی تشخیص داد و با یک استراتژی مناسب از جغرافیای جدید رای بیشترین بهره را برد. در گذشته مهم‌ترین منطقه تعیین‌کننده انتخابات در قم «نیروگاه» بود. این در حالی است که در انتخابات هفتم اسفند نقش تعیین‌کننده به منطقه «سالاریه»، «پردیسان» و مناطق جدید مهاجر نشین کشیده شد. آقای امیر آبادی از قبل از برگزاری انتخابات این تغییر و تحولات را تشخیص داده بود و سرمایه‌گذاری زیادی روی این مساله انجام داد. در نتیجه با یک اختلاف معنا‌دار نسبت به آقای لاریجانی به عنوان نفر اول قم وارد مجلس دهم شد. به نظر من دوم‌شدن آقای لاریجانی در قم برای ایشان خوب نبود. این در حالی است که رای نیاوردن آقای حدادعادل در تهران به عنوان سرلیست اصولگرایان نیز یک شکست بزرگ و تاریخی برای ایشان و اصولگرایان بوده است. ما باید این نکته را بپذیریم که آقای لاریجانی یک اصولگرا هستند و جریان اصلاح‌طلب نمی‌تواند قواعد و اصول خود را برای حمایت از یک اصولگرا زیر پا بگذارد و به جای اینکه از یک شخصیت اصلاح‌طلب اصیل مانند آقای عارف حمایت کند از یک اصولگرا حمایت کند. حمایت اصلاح‌طلبان از آقای لاریجانی با منطق جریان اصلاحات همخوانی ندارد. شورای عالی سیاست‌گذاری در ابتدا حتی با حضور افرادی مانند کاظم جلالی و بهروز نعمتی در لیست اصلاح‌طلبان نیز موافق نبودند. با این وجود به دلیل اینکه در شرایط کنونی استراتژی اصلی اصلاح‌طلبان همراهی با دولت است و از سوی دولت نیز در این زمینه درخواست‌هایی مطرح شده بود با این مساله موافقت شد. با تمام این اوصاف در هفته‌های اخیر اصلاح‌طلبان به شکل‌های مختلف برای آقای لاریجانی پیغام فرستاده‌اند و به ایشان پیشنهادهای مختلفی در جهت حضور در هیات رئیسه مجلس آینده مطرح کرده‌اند. آقای لاریجانی پاسخ به این پیشنهادها را به بعد از انتخاب رئیس مجلس موکول کرده‌اند و با هیچ کدام از پیشنهادهای اصلاح‌طلبان موافقت نکرده‌اند. به نظر می‌رسد آقای لاریجانی به صورت مطلق به دنبال ریاست مجلس است و به غیر از این به وضعیت دیگری رضایت نمی‌دهد.

جزئیات پیغام‌های اصلاح‌طلبان به آقای لاریجانی چه بوده است؟

اصلاح‌طلبان به آقای لاریجانی پیشنهاد گفت‌وگو و مذاکره داده‌اند و از ایشان خواسته‌اند برای جلوگیری از تشتت و دودستگی برخی از مسئولیت‌های مجلس تقسیم‌بندی شود. اصلاح‌طلبان به دنبال تکرار مکانیزم انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ و استفاده از نظرسنجی در این زمینه هستند. با این وجود هیچ گونه چراغ سبزی به اصلاح‌طلبان نشان ندادند و با پیشنهادهای اصلاح‌طلبان مخالفت کردند. تنها یک درخواست از اصلاح‌طلبان داشتند و آن نیز این بود که آقای عارف خود را کاندیدا ریاست مجلس نکند و اصلاح‌طلبان با گزینه‌های دیگری که توانایی رقابت با آقای لاریجانی را نداشته باشد در رقابت انتخاب رئیس مجلس مشارکت کنند.

واکنش آقای عارف نسبت به این درخواست چه بود؟

آقای عارف خود را تابع تصمیمات فراکسیون امید می‌داند و تصمیم‌گیری در این زمینه را به فراکسیون امید واگذار کرده است. ایشان البته خواستار گفت‌وگو و مذاکره با آقای لاریجانی نیز در این زمینه بوده‌اند.

در شرایط کنونی فراکسیون امید تصمیم گرفته آقای عارف خود را به عنوان کاندید ریاست مجلس معرفی کند؟

بله؛ فراکسیون امید با قاطعیت تصمیم گرفته آقای عارف خود را کاندیدای ریاست مجلس کند.

شورای عالی سیاست‌گذاری جریان اصلاحات در این زمینه چه نظری دارد؟

شورای عالی سیاست‌گذاری نیز رأی به کاندید شدن آقای عارف داده و نظر فراکسیون امید را تایید کرده است. نتایج مرحله دوم انتخابات و مشاهده مطالبات مردم به‌صورت ناخودآگاه اصلاح‌طلبان را به سمت این تصمیم ترغیب کرد که از تمام توانایی خود برای به دست آوردن ریاست مجلس استفاده کنند.

آقای عارف و آقای لاریجانی چند بار به صورت تلفنی با یکدیگر صحبت کردند؟ موضوع این گفت‌وگو‌ها چه بوده است؟

تاکنون آقایان عارف و لاریجانی چندین بار به صورت تلفنی با یکدیگر صحبت کرده‌اند. موضوع صحبت ایشان نیز مراودات معمولی و معاشرت بوده ومضمون سیاسی نداشته است. با این وجود قبل از برگزاری مرحله دوم انتخابات برخی از نزدیکان آقای لاریجانی با اعضای شورای عالی سیاست‌گذاری جریان اصلاحات و از جمله بنده تماس گرفتند و عنوان کردند آقای لاریجانی تمایل دارند با اکثریت مطلق به ریاست مجلس دست پیدا کنند. نزدیکان آقای لاریجانی عنوان کردند در صورتی که آقای لاریجانی به ریاست مجلس دست پیدا کنند حاضر خواهند بود درباره ترکیب هیات رئیسه و ریاست کمیسیون‌های مجلس با اصلاح‌طلبان وارد مذاکره شوند. شورای عالی سیاست‌گذاری جریان اصلاحات با این درخواست مخالفت کرد و شرایط پیشنهادی آقای لاریجانی را نپذیرفت. نکته مهم در این زمینه موضع حزب اعتدال و توسعه است. حزب اعتدال و توسعه تا۲۰ روز پیش معتقد بود آقای لاریجانی دارای قدرت لابی در پازل قدرت است. این وضعیت در بین برخی از وزرای کابینه آقای روحانی نیز وجود داشت و این عده معتقد بودند در شرایط کنونی آقای لاریجانی گزینه بهتری نسبت به آقای عارف است. با این وجود در شرایط کنونی موضع حزب اعتدال و توسعه تغییر کرده و حالت بینابینی اتخاذ کرده است. مساله مهم در این زمینه موضع آیت‌الله هاشمی درباره ریاست مجلس شورای اسلامی بوده است. ایشان در یکی از دیدارهای خود گفته‌اند مساله ریاست مجلس شورای اسلامی از مجلس خبرگان مهم‌تر است.مردم در انتخابات هفتم اسفند خواستار تغییر در رویکرد مجلس شورای اسلامی شده‌اند. در نتیجه یکی از پیامدهای مطالبات مردم مساله ریاست مجلس خواهد بود.

براساس اظهارات شما آقای لاریجانی به صورت قاطعانه به دنبال ریاست مجلس است و اصلاح‌طلبان نیز به دنبال ریاست آقای عارف هستند. آیا این رقابت تنگاتنگ و فشرده که تاحدودی از حالت طبیعی نیز خارج شده در درازمدت سبب دو دستگی و انشقاق در بین جریان اعتدالگرا در مجلس دهم نخواهد شد؟

اصلاح‌طلبان توقع ندارند آقای لاریجانی به عنوان یک اصولگرا خود را اصلاح‌طلب معرفی کند و سیاست‌های جریان اصلاحات را اجرا کند. در شرایط کنونی مهم‌ترین مساله برای اصلاح‌طلبان حفظ ائتلاف جریان اصلاحات و اصولگرایان معتدل و ادامه مسیر اعتدالی دولت آقای روحانی است. هیچ کس نباید به این ائتلاف خدشه وارد کند و در مسیر دولت آقای روحانی اخلال ایجاد کند. برخی از وزرای دولت آقای روحانی از ابتدا با لیست مشترک اصلاح‌طلبان و اصولگرایان معتدل نیز مخالف بودند. با این وجود پس از برگزاری دور دوم انتخابات مجلس همه اعضای دولت به صورت متفق القول معتقدند که مهم‌ترین مساله در شرایط کنونی حفظ ائتلاف جریان اصلاحات و اعتدالگرایان است.

در صورتی که آقای عارف به ریاست مجلس دست پیدا کنند آقای لاریجانی چه نقشی در مجلس خواهند داشت و در صورتی که آقای لاریجانی به ریاست برسند آقای عارف چه جایگاهی در مجلس پیداخواهند کرد؟

در صورتی که هر کدام از این دونفر به ریاست مجلس دست پیدا نکنند به صورت طبیعی رهبری فراکسیون خود را برعهده خواهند گرفت. اصولگرایان در انتخابات هفتم اسفند از بسیاری از جهات شکست سختی را تجربه کردند وبسیاری از برنامه‌های سیاسی آنها ناکام ماند. به همین دلیل ممکن است خود را در مقابل هواداران پاسخگو قلمداد نکنند. این در حالی است که جریان اصلاحات با توجه به پیروزی مهمی که در انتخابات هفتم اسفند به دست آورد خود را مکلف به انجام وعده‌هایی می‌داند که به مردم در طول برگزاری انتخابات داده است. اصلاح‌طلبان گام اول را به خوبی در انتخابات هفتم اسفند برداشتند. سپس گام دوم را در مرحله دوم انتخابات با موفقیت سپری کردند و در حال حاضر به دنبال برداشتن گام سوم و به دست آوردن ریاست مجلس هستند. پازل اصلاح‌طلبان با به دست آوردن ریاست مجلس تکمیل می‌شود. با این وجود اگر آقای عارف به ریاست مجلس دست پیدا نکند به عنوان رئیس فراکسیون امید به عنوان مهم‌ترین فراکسیون مجلس آینده ایفای نقش خواهد کرد.

شورای سیاست‌گذاری جریان اصلاحات در صورتی که آقای عارف به ریاست مجلس برسند چه کسی را به عنوان جانشین ایشان در فراکسیون امید انتخاب خواهد کرد؟

آقای عارف هر اتفاقی که در مساله ریاست مجلس رخ بدهد ریاست فراکسیون امید را برعهده خواهند داشت. ایشان چه رئیس مجلس باشند و چه نباشد همچنان وظیفه ریاست فراکسیون امید را برعهده خواهند داشت.

آیا اصلاح‌طلبان در زمینه انتخاب رئیس مجلس با آقای روحانی نیز مشورت و مذاکره کرده اند؟ موضع ایشان در این زمینه چه بوده است؟

بله؛ اصلاح‌طلبان با آقای روحانی و آقای جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور در این زمینه مشورت و گفت‌وگو کردند. آقای روحانی در این گفت‌وگو‌ها نسبت به ایجاد دو دستگی و انشقاق بین جریان اصلاحات و اعتدالگرایان ابراز نگرانی کرده‌اند و خواستار تعامل و هم‌اندیشی در این زمینه شده‌اند. آقای روحانی معتقدند انتخاب رئیس مجلس باید در راستای تحقق مطالبات مردم در هفتم اسفند باشد و نباید گزینه‌ای به ریاست مجلس برسد که باعث نگرانی مردم شود.

آیا آقای عارف در این زمینه جلسه خصوصی نیز با آقای روحانی داشته است؟

بله؛ در این زمینه جلساتی برگزار شده است. موضع آقای روحانی درباره انتخاب رئیس مجلس به موضع آیت‌الله هاشمی بسیار نزدیک است.

مهم‌ترین چالش مجلس دهم می‌تواند ناشناخته بودن مواضع سیاسی چهره‌های مستقل و شفاف ‌نبودن رویکرد این افراد در مجلس باشد. به نظر می‌رسد چهره‌های مستقل بیش از آنکه در قالب گروه‌بندی سیاسی قرار بگیرند به دنبال این هستند که کدام جریان سیاسی بیشتر منافع آنها را تامین می‌کند. در نتیجه ممکن است در تصمیم‌گیری‌های مجلس آینده نوسان و چند دستگی به وجود بیاید. ارزیابی شما از این مساله چپیست؟

هر دو جریان سیاسی پس از برگزاری مرحله دوم انتخابات تلاش کردند با مستقلین مجلس تماس بگیرند و آنها را به سمت خود جذب کنند. بسیاری از کاندیداهای مجلس با مشاهده بحران‌های به وجود آمده در مجلس نهم تلاش کردند به صورت مستقل و بدون حضور در لیست جریان‌های سیاسی وارد مجلس دهم شوند. به همین دلیل مجلس دهم با چهره‌های مستقل زیادی مواجه شده که هنوز مشخص نیست در تصمیم‌گیری‌های مهم مجلس از کدام یکی از جریان‌های سیاسی حمایت خواهند کرد. از سوی دیگر حضور چهره‌های مستقل که موضع سیاسی خود را مشخص نمی‌کنند سبب غیرقابل پیش بینی شدن مجلس دهم خواهد شد که زیاد مساله خوشایندی نیست و برنامه‌ریزی جریان‌های سیاسی را با مشکل مواجه می‌کند. با تمام این اوصاف به نظر می‌رسد چهره‌های مستقل مجلس در بزنگاه‌ها سیاسی و تصمیم‌گیرهای مهم مجلس به سمت جریان اصلاحات تمایل خواهند داشت.